Deze pagina afdrukken
Dinsdag, 12 oktober 2021 11:06

Een lezer blogt: Annick Vansevenant

Gelezen XX

 

Annick Vansevenant 
voor De Zondvloed Boekhandel/ R &M
Editie oktober 2021

 

Fictie literair

 

Kalme chaos, Sandro Veronesi,  Uitgeverij Prometheus, 2020****

Je redt een vreemde vrouw van de verdrinkingsdood en diezelfde dag hoor je dat jouw vrouw is overleden. Je blijft achter met een dochter van tien. De hoofdfiguur Pietro Paladini is een succesvol zakenman, bezig aan de subtop van een internationaal bedrijf waar getrokken en geduwd wordt om de absolute top te bereiken.

Maar met de slag laat Pietro de ratrace achter zich. Hij verschuilt zich in een absurd beschermende rol voor zijn dochter waar hij haar zelfs tijdens de schooluren vanop een parkeerplaats probeert te volgen. Als een roeping is het, om alles wat voordien belangrijk was, achter te laten. Absolute onthechting en de schooltijd op die parkeerplaats, mijmerend en observerend te bekijken. Als een ‘pont mirabeau’, waar de tijd vloeit door beweging van mensen die nergens naar toe lijken te gaan. De man wordt een levende biechtstoel en is verwonderd over het vertrouwen dat hij gratuit krijgt. Alternatieve biechtscènes; die impressies vormen de mooiste passages van het boek. Paladini ontmoet heel wat bekenden, minder bekenden en komt paradoxaal genoeg nog meer te weten van zijn bedrijf, de honger naar macht, het wantrouwen dan toen hij er nog actief was. Zelfs zijn vreemde manier van rouwverwerking maakt hem favoriet voor promotie. Maar dan komen een aantal passages te veel, een niet geloofwaardige plot waarbij hij kortstondig een relatie aangaat met de vrouw die hij redde. Absoluut overbodig. Het einde kan dan wel weer bekoren met een dochter die haar vader vraagt haar leven terug te geven. Ontwaken uit een rouwproces door de wijze woorden van een tienjarige.

De te gewaagde plot kost de auteur wat mij betreft een ster in vergelijking met het prachtige werk ‘De kolibrie’. (zie één van mijn vorige blogs)

 

Onder buren, Juli Zeh, AmboAtlas, 2021***

Het laatste boek van Zeh dat ik las was ‘Ons soort mensen’. Eigenlijk gaat dit boek op dat elan verder. Als gegeven een kleine dorpsgemeenschap waar de actualiteit evengoed doordringt als in bv. Berlijn. De pandemie maakte een eind aan haar relatie met Robert die als journalist hoge toppen scoort met zijn aanklacht tegen de gebrekkige, onvoldoende maatregelen die de overheid (in paniek) neemt. Hij is voor haar beangstigend principieel geworden. En zo krijg je in het boek een mooi beeld van vrijheid en hoe vrijheid door principes onder dwang komt te staan. Links wordt rechts als het gaat om bescherming van natuur, klimaat, mensen getroffen door een moderne pest. Dora, tot dan werkzaam als copywriter, voelt zich verstikken onder de strenge moraliteit en vlucht naar het platteland. Daar werkt ze zich een bult aan de enorme tuin. Dorpsbewoners duiken op. De buur, een type met een hagenschaar en Nazi-fanaat, een aanhankelijk meisje dat uiteindelijk de dochter van die buur blijkt te zijn, een homokoppel,... Vooroordelen duiken op, twijfel ontstaat. Onder buren is een roman over de menselijkheid van de voorbijganger los van alle grote praat die tot slogans leiden. De manier waarop Zeh dit beschrijft, is vermakelijk en houdt ons een spiegel voor. Maar iets te veel herhaling, iets te veel Blijde Boodschap maakt het boek te emo. Niet het beste boek van haar rijke oeuvre. Door de vele letterlijke herhalingen in het boek lijkt het ook iets te snel geschreven.

 

De overlevenden, Alex Schulman,  De Bezige Bij, 2021*****

Rauw schrijven over de diepste emoties. Zeer emotioneel bezig om bladzijden te vullen met de grootste afgronden die een mens kan zien en nauwelijks overleven. Toch laat je geen traan bij het lezen. Alles is onderkoeld ondanks het soms explosieve karakter van de plot.

Drie broers verzameld bij de dood van hun vader. Samen zitten ze voor het vakantiehuis daar waar zich een tragedie afspeelde. Veel is verdrongen, de littekens zijn pertinent aanwezig. Moeilijke communicatie, flarden herinnering, angst, woede, onbegrip. De overlevenden hebben zichzelf niet overleefd, ze zijn anders geworden.

Beetje bij beetje krijg je zicht op de feiten. Krijg je ook zicht op het waarom van dit zo hoekige gevecht tussen drie broers die niets begrepen van moeder, vader of wat hen bond behalve dan de verdraaide herinnering aan de tragische dood van hun zusje. 

Een soort boek dat je eenmaal gelezen, eigenlijk nog eens moet lezen. Om de tweede lezing vast te krijgen. Een pracht van een stijl, een prachtig boek. Het deed mij enorm denken aan de taal en de plot van ‘De bruggenbouwers’ van Zusak (zie een vorige blog). Dezelfde taal, een verhaal dat gelijkaardig start met de dood van vader als nieuw ontmoetingspunt. Toeval?

 

Vos en ik, Catherine Raven, Atlas Contact, 2021***

Het boek leest als een autobiografie. De biologe verhuist naar een desolate streek in Montana. Dankzij haar kennis kan ze er overleven met geringe middelen. Intussen rijdt ze af en toe naar de universiteitsstad om nog wat extra dollars te verdienen of begeleidt ze groepen in de natuur.

Tot daar het saaie begin. En dan komt ‘Vos’ op de proppen. Een echte vos dus en na geduld (van beide kanten?) ontstaat een soort contact tussen Vos en Catherine. Hij blijft komen. Zij verwacht hem. Soms trekken ze er samen op uit. Intussen hoor je de auteur bezig over innerlijk verwerken van moeilijkheden, angsten, … Dat roept dan weer het beeld op van Helen Mac Donald in ‘Schemervluchten’. Auteurs vluchten bij dieren om hun fall & rise te kunnen beschrijven. Dit is echt wel op het randje. Het teveel aan menselijke projectie naar wilde dieren accapareert de auteur goed door haar collega’s of natuurvrienden een cynische toon te laten aanslaan. 

Toch heeft het boek te veel weg van een sprookje dat wel dramatisch eindigt door een zware brand. Ecologische boodschap ten top. Maar voor mij geen topper wegens veel te egocentrisch geschreven.

 

Het drielichamenprobleem, Cixin Liu, Uitgeverij Prometheus, 2021****

Dit is het eerste deel van een trilogie. Lichtjes te vergelijken met ‘The game of thrones’ maar dan in een toekomstige wereld waar onze planeet peanuts voorstelt.

Drie zaken zijn opmerkelijk in zijn eerste boek (verder ben ik nog niet, maar ze liggen klaar!). 

Er wordt ‘gespeeld’ met wetenschap, vooral astrofysica en theoretische natuurkunde. Wie het in Keulen hoort donderen wat dat betreft, raad ik het boek niet aan. Omdat het echt wel de essentie van het verhaal betreft. Er louter ‘doorlezen’ om de plot te vatten, zal wellicht ontgoochelen.

Daarnaast is er een heerlijke mix van fantasie en traditioneel denken. Je ontmoet er Boedhisten, maar ook gekke illusies die toch een summum van creativiteit vragen van de auteur. Bij wijlen hilarisch en zeker spannend. 

Ten slotte word je continu eeuwen ver teruggestuurd of doorgezonden. Waar ‘The game of thrones’ een simultaan geografisch uitgesponnen verhaal is over streken gebaseerd op diverse belangrijke culturen, is dit een timelap waar de auteur het gamen gebruikt om die dimensie te overbruggen. 

De worsteling met veel Chinese namen moet je erbij nemen. Maar mij hoor je niet klagen. Ik lees en ben spijtig dat ik dit boek niet tegenkwam in de lockdown. Absurde tijden vragen ook om absurd lezen.

Volgende week start ik aan de volgende. Deel 2: “Het donkere woud”. Deel 3: “Het einde van de dood.” Dat belooft!

 

Het sanatorium, Sarah Pearse, Ambo/Anthos, 2021****

Het lijkt wel een beproefd recept. Een hoofdfiguur komt op uitnodiging van een bekende, in casu haar broer, terecht op een hotel in de Zwitserse Alpen. Een voormalig sanatorium. Uiteraard zijn er nog een aantal gasten en vanzelfsprekend volgt een sneeuwstorm waardoor het hotel geïsoleerd geraakt van de buitenwereld. Zoals je kunt verwachten, verdwijnen een aantal figuren, overleven een paar mensen dit verhaal niet en zoekt Elin, rechercheur in het gewone leven, naar verbanden en oorzaken.

Met enige aarzeling begon ik te lezen. Ik zag al iets als Christie, of …. van Raven Hall, de revue passeren. 

Maar nee, dit boek verdient echt vier sterren. Omdat de plot zeer goed in elkaar zit, de stijl correct en de spanningsboog tot op het einde goed blijft. Dit boek is een goede in zijn soort.

 

Inventaris van enkele verliezen, Judith Schalansky, Meridiaan Uitgevers, 2020***

Dit boek zweeft ietwat tussen fiction en non-fiction. Startpunt van de kortverhalen is een vergeten persoon, een verdwenen huis, een vergeten eiland. Hierover wordt een verhaal opgebouwd, soms met heel veel historische feiten en soms vrij fictief maar dan ook wel historisch goed onderbouwd.

Ik kende de auteur van het werk ‘Atlas of Remote Islands’, Particular Books, 2010. Daar houdt de auteur zich op vrij strikte manier bij de feiten: ligging, oorsprong, bevolking, geografie,…  

Maar deze inventaris is anders en misschien net te veel een mix, een amalgaam van fictie en non-fictie. Er zitten parels tussen en soms denk je, oh nee. 

Wel een pluim voor de prachtig mooie uitgave van Meridiaan. Het verlies wordt grafisch mooi gemaakt door de volle zwarte bladzijden die de verhalen scheiden. Maar schijn bedriegt. De ommezijde van elk zwart blad, lijkt wat op het werk van Thierry De Cordier. Zwart verhult maar bedekt niet alles.

 

 

Non-fictie

 

Het vrouwelijk oog wil ook wat, Jitske Jasperse, Sterck& de vreese, 2021*****

De ondertitel van het boek verklaart veel: “vrouwen als opdrachtgevers, verzamelaars en kunstenaars”.

Dit is een boek naar mijn hart. Je wordt meegesleept door een thema en je leert het historisch belang van vrouwen in de kunst, als kunstenaar maar ook als commercieel genie, kennen en erkennen. Aan de hand van een aantal personen zoals bv. Margaretha van Oostenrijk, Edmonia Lewis, Peggy Guggenheim, ontdek je hoe vrouwen onvergetelijk zijn in wat we nu kunnen meemaken aan kunst. Wie kijkt, merkt ze op in musea, exposities, gallerijen, podia voor actuele kunst. Een verzwegen verhaal dat hier een mooie spreektaal vindt.

Het boek kan je lezen à la bonheur. Per fragment, per persoon. Je mixt waar je zelf wil. Een pluim ook voor de zeer verzorgde uitgave. Leuk is, als je ergens op reis bent eenmaal de pandemie dit toelaat, je gewoon even kan kijken waar wat te zien is. Een goede index met veel info achteraan het boek, helpt je zeker op weg. Dat kan jouw reis vrouwvriendelijker maken dan gedacht!

 

Ruis, Daniel Kahneman, Olivier Sibony en Cass.R. Sunstein, Nieuw Amsterdam, 2021***

Na het meesterwerk ‘Ons feilbare denken’ van Nobelprijswinnaar Kahneman was ik benieuwd wat voor nieuwe inzichten nu geboden werden. 

De titel is duidelijk. Het gaat om ‘ruis’. Ruis is datgene wat storingen veroorzaakt, een juiste beslissing in de weg staat, interne of externe beïnvloeding niet juist inschat of gewoonweg negeert, het moment van de dag negeert of de psyche van de beslissingsmaker niet kan gecorrigeerd worden.

De auteurs maken dit duidelijk binnen veel vakgebieden: juridische, medische, forensische wetenschap, patentaanvragen, ... De voorbeelden in het boek zijn soms verbijsterend, omdat beslissingen meer afhangen van persoonlijke stemming dan van afgetoetste berekeningen. Een delicaat punt inderdaad: mag een rechter oordelen over iemand als hijzelf met het verkeerde been uit bed stapte? En hoe voorkom je zoiets?

Het duurt te lang vooraleer de auteurs de cases achter zich laten en starten met goede definiets en oplossingen. In die zin is het boek moeilijker verteerbaar dan het andere werk van Kahneman. Maar de laatste 50 bladzijden in het boek zijn echt wel aanbevelingswaardig en ook een praktische gids voor iedereen die beslissingen neemt die het leven van anderen voor jaren kan bepalen.

 

Gelezen 2976 keer Laatst gewijzigd op Woensdag, 12 januari 2022 14:01